Mộ Xuân Cảm Thán (Nguyễn Khuyến) 暮春感嘆 十載奔波此一途, 歸來吾幸得為吾。 小園罕過紅衣蝶, 遶樹多啼白項烏。 天日惟盲難再見, 丘溪有病即為愚。 縱然不作千觴飲, 已是江南丐上儒。 Mộ Xuân Cảm Thán Thập tải bôn ba thử nhất đồ, Quy lai ngô hạnh đắc vi ngô. Tiểu viên hãn quá hồng y điệp, Nhiễu thụ đa đề bạch hạng ô. Thiên nhật duy manh nan tái kiến, Khâu khê hữu bệnh tức vi ngu. Túng nhiên bất tác thiên trường ẩm, Dĩ thị Giang Nam ...
Tập Thơ Chữ Hán - Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến sáng tác bằng cả chữ Hán và chữ Nôm, nhưng số lượng tác phẩm Nôm chỉ chiếm một phần, ba phần còn lại được viết bằng chữ Hán. Tuy nhiên, lâu nay trong đời sống văn học, cụ Tam nguyên Yển Đổ nổi tiếng chủ yếu bằng thơ Nôm. Quả thật thơ Nôm Nguyễn Khuyến về thiên nhiên, phong cảnh là những vần thơ kiệt xuất. Có điều dường như trong thơ Nôm, Nguyễn Khuyến chỉ thấp thoáng “ngụ” tình ở những bức tranh phong cảnh đó. Phần còn lại, ông luôn luôn hướng đến cộng đồng làng xóm thân thuộc và đông đảo với tinh thần cởi mở, hoà đồng.
Buồn vui, lo lắng, ghét giận, yêu thương, khen chê, trách móc, ít nhiều ông đều muốn chia sẻ, đối thoại giao lưu. Vậy mà, trong thơ chữ Hán, Nguyễn Khuyến dường như lại chỉ dành riêng cho những nỗi niềm của chính mình mà thôi. Hình ảnh một ông già xuề xoà giữa cộng đồng dân dã ở đây đã lùi lại phía sau, nhường chỗ cho một hình ảnh khác: một người trí thức ý thức rõ rệt về bản lĩnh và nhân cách, về trách nhiệm kẻ sĩ trước những xáo động dữ dội của thời cuộc. Đây chính là một dạng nhân vật đặc sắc và không kém quan trọng trong thơ Nguyễn Khuyến, có quan hệ mật thiết với con người tác giả, nhưng không hoàn toàn đồng nhất với tác giả. Có thể gọi đây la một nhân vật trữ tình, vẻ đẹp hướng nội làm cho nhân vật ây sống động lên, như là một người anh em sinh đôi với Nguyễn Khuyến; và cũng chính con người nghệ thuật này đã thống nhất anh đồ Nho, ông quan Tam nguyên và ông già Yên Đổ ẩn cư trong Nguyễn Khuyến lại làm một.
Bên dưới đây là những bài thơ hay nhất trong Tập Thơ Chữ Hán của nhà thơ Nguyễn Khuyến, một trong những nhà Thơ Việt Nam tiêu biểu. Để xem danh sách các bài thơ của Nguyển Khuyến, các bạn xem tại: Nguyễn Khuyến (Nguyễn Thắng).
Mông Sơn Tịch Trú
Mông Sơn Tịch Trú (Nguyễn Khuyến) 蒙山夕住 林青水碧迥塵埃, 剪棘披茅立將臺。 水砏月輪圓又缺, 風顚雲陣合還開。 霜侵皷角秋聲肅, 樹擁旌旗夜色開。 瘴雨蠻煙渾不管, 幾多仁智客徘徊。 Mông Sơn Tịch Trú Lâm thanh thuỷ bích quýnh trần ai, Tiễn cức phi mao lập tướng đài. Thuỷ phấn nguyệt luân viên hựu khuyết, Phong điên vân trận hợp hoàn khai. Sương xâm cổ giác thu thanh túc, Thụ ủng tinh kỳ dạ sắc khai. Chướng vũ man yên hồn bất ...
Ngẫu Tác
Ngẫu Tác (Nguyễn Khuyến) 偶作 止足人多不自知, 沉吟如醉復如癡。 古今惟有一彭祖, 人世原無雙伯夷。 自見兒郎能作郡, 遂令此老不題詩。 衡茅醉臥休相問, 五十年前事已非。 Ngẫu Tác Chỉ túc nhân đa bất tự tri, Trầm ngâm như tuý phục như si. Cổ kim duy hữu nhất Bành Tổ, Nhân thế nguyên vô song Bá Di. Tự kiến nhi lang năng tác quận, Toại linh thử lão bất đề thi. Hành mao tuý ngoạ hưu tương vấn, Ngũ thập niên tiền sự dĩ phi. Dịch ...
Ngẫu Thành Kỳ 1
Ngẫu Thành Kỳ 1 (Nguyễn Khuyến) 偶成其一 睡起江山望未真, 曚曨病眼淚沾巾。 黃粱一枕夢復夢, 玄鶴千年身後身。 天外雲衣多化狗, 窗前竹影每疑人。 逍遙獨羨凌風笛, 半上重霄半落塵。 Ngẫu Thành Kỳ 1 Thuỵ khởi giang sơn vọng vị chân, Mông lung bệnh nhãn lệ triêm cân. Hoàng lương nhất chẩm mộng phục mộng, Huyền hạc thiên niên thân hậu thân. Thiên ngoại vân y đa hoá cẩu, Song tiền trúc ảnh mỗi nghi nhân. Tiêu dao độc tiễn lăng phong ...
Ngẫu Thành Kỳ 2
Ngẫu Thành Kỳ 2 (Nguyễn Khuyến) 偶城其二 擾擾江山一細塵, 何為鼎鼎百年身。 名夷利跖枯骸盡, 歉朔盈侏俸祿均。 翼趾角牙原有分, 夔蚿蛇目各相憐。 細推運會知何極, 當是鴻荒太古人。 Ngẫu Thành Kỳ 2 Nhiễu nhiễu giang sơn nhất tế trần, Hà vi đỉnh đỉnh bách niên thân. Danh Di lợi Chích khô hài tận, Khiếm Sóc doanh Thù bổng lộc quân. Dực chỉ giác nha nguyên hữu phận, Quỳ huyền xà mục các tương liên. Tế suy vận hội tri hà cực, Đương thị ...
Ngẫu Thành Kỳ 3
Ngẫu Thành Kỳ 3 (Nguyễn Khuyến) 偶城其三 素月無端闞綠池, 熏風何事入羅幃。 人情反覆豆然豆, 世事巡還棋打棋。 把盞持鰲便定矣, 磨空麗漢將何之。 乃翁懶散真無事, 應向江亭上釣磯。 Ngẫu Thành Kỳ 3 Tố nguyệt vô đoan khám lục trì, Huân phong hà sự nhập la vi. Nhân tình phản phúc đậu nhiên đậu, Thế sự tuần hoàn kỳ đả kỳ. Bả trản trì ngao tiện định hỹ, Ma không lệ Hán tương hà chi. Nãi ông lãn tản chân vô sự, Ưng hướng giang đình ...
Ngẫu Thành Kỳ 4
Ngẫu Thành Kỳ 4 (Nguyễn Khuyến) 偶城其四 斜倚南窗月影邊, 瓦樽獨酌豈徒然。 老腸酸澀詩無力, 饑歲低昂穀有權。 以分此身難見聖, 不知何日又消天。 莊圖豈是荒唐語, 且看逍遙第一篇。 Ngẫu Thành Kỳ 4 Tà ỷ nam song nguyệt ảnh biên, Ngoã tôn độc chước khởi đồ nhiên. Lão tràng toan sáp thi vô lực, Cơ tuế đê ngang cốc hữu quyền. Dĩ phận thử thân nan kiến thánh, Bất tri hà nhật hựu tiêu thiên. Trang đồ khởi thị hoang đường ngữ, Thả khán ...
Ngọc Nữ Sơn
Ngọc Nữ Sơn (Nguyễn Khuyến) 玉女山 玉女不知何處去, 山名玉女獨千秋。 巖空曉霧顏如畫, 石壓疎霜骨欲癯。 馬渚樓臺黎氏廟, 象峰雲樹鄭家洲。 蛾眉莫效登樓興, 多少春風怨莫愁。 Ngọc Nữ Sơn Ngọc nữ bất tri hà xứ khứ, Sơn danh Ngọc Nữ độc thiên thu. Nham không hiểu vụ nhan như hoạ, Thạch áp sơ sương cốt dục cù. Mã chử lâu đài Lê thị miếu, Tượng phong vân thụ Trịnh gia châu. Nga mi mạc hiệu đăng lâu hứng, Đa thiểu xuân phong oán Mạc ...
Ngộ Danh Nhiễm Phu Thê Cảm Tác
Ngộ Danh Nhiễm Phu Thê Cảm Tác (Nguyễn Khuyến) 遇名冉夫妻感作 雲山鴻雁各分方, 逢爾夫妻亦可傷。 白髮滿頭初作婦, 凶年枵腹復還鄉。 且看此日真棋局, 何獨伊人當儡場。 寒雨間前正惆悵, 諸君莫笑獨疏狂。 Ngộ Danh Nhiễm Phu Thê Cảm Tác Vân sơn hồng nhạn các phân phương, Phùng nhĩ phu thê diệc khả thương. Bạch phát mãn đầu sơ tác phụ, Hung niên hiêu phúc phục hoàn hương. Thả khan thử nhật chân kỳ cục, Hà độc y nhân đáng lỗi trường. Hàn vũ ...
Ngô Huyện Lão Sơn
Ngô Huyện Lão Sơn (Nguyễn Khuyến) 吾縣老山 舉目江山興自豪, 油然神往不知勞。 此中佳興正堪賞, 一片塵心卻未淘。 離索幾年愁獨坐, 徘徊舊路畏登高。 至今此興能如願, 為有裴君訂贈袍。 Ngô Huyện Lão Sơn Cử mục giang sơn hứng tự hào, Du nhiên thần vãng bất tri lao. Thử trung giai hứng chính kham thưởng, Nhất phiến trần tâm khước vị đào. Ly tác kỷ niên sầu độc toạ, Bồi hồi cựu lộ uý đăng cao. Chí kim thử hứng năng như nguyện, Vị hữu ...
Nhàn Vịnh Kỳ 01
Nhàn Vịnh Kỳ 01 (Nguyễn Khuyến) 間詠其一 述業無他懶且慵, 晏然一室宇寰中。 以應不棄天心後, 何幸無收聖量洪。 才少難分多壘辱, 位卑奚捕四時功。 未忘一點蒼生念, 好向南陽起臥龍。 Nhàn Vịnh Kỳ 01 Thuật nghiệp vô tha lãn thả dung, Án nhiên nhất thất vũ hoàn trung. Dĩ ưng bất khí thiên tâm hậu, Hà hạnh vô thu thánh lượng hồng. Tài thiểu nan phân đa luỹ nhục, Vị ty hề bổ tứ thời công. Vị vong nhất điểm thương sinh niệm, Hảo hướng ...
Nhàn Vịnh Kỳ 02
Nhàn Vịnh Kỳ 02 (Nguyễn Khuyến) 間詠其二 莫言巧拙與經權, 香火如今信有緣。 勢利於人無所慕, 客閒獨我得而傳。 公餘對客霞杯醉, 朝後論文草夢圓。 虎坐有時開易講, 卻猶學力欠伊川。 Nhàn Vịnh Kỳ 02 Mạc ngôn xảo chuyết dữ kinh quyền, Hương hoả như kim tín hữu duyên. Thế lợi ư nhân vô sở mộ, Khách nhàn độc ngã đắc nhi truyền. Công dư đối khách hà bôi tuý, Triều hậu luận văn thảo mộng viên. Hổ toạ hữu thời khai Dịch giảng, Khước do ...
Bình Luận Mới Nhất