Ái Quất (Nguyễn Khuyến) 愛橘 愛菊與愛蓮, 古者愛非一。 余性素兼愛, 晚年獨愛橘。 愛為辛不烈, 愛為酸不栗。 愛為苦非膽, 愛為甘非蜜。 既可悅人口, 又可療人疾。 不與競芳菲, 不與爭薈鬱。 小園寔易安, 隆冬豈能屈。 君子哉若人, 碌碌少儔匹。 Ái Quất Ái cúc dữ ái liên, Cổ giả ái phi nhất. Dư tính tố kiêm ái, Vãn niên độc ái quất. Ái vị tân bất liệt, Ái vị toan bất lật. Ái vị khổ phi đảm, Ái vị cam phi mật. Ký khả duyệt nhân khẩu, Hựu khả liệu nhân ...
Tập Thơ Chữ Hán - Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến sáng tác bằng cả chữ Hán và chữ Nôm, nhưng số lượng tác phẩm Nôm chỉ chiếm một phần, ba phần còn lại được viết bằng chữ Hán. Tuy nhiên, lâu nay trong đời sống văn học, cụ Tam nguyên Yển Đổ nổi tiếng chủ yếu bằng thơ Nôm. Quả thật thơ Nôm Nguyễn Khuyến về thiên nhiên, phong cảnh là những vần thơ kiệt xuất. Có điều dường như trong thơ Nôm, Nguyễn Khuyến chỉ thấp thoáng “ngụ” tình ở những bức tranh phong cảnh đó. Phần còn lại, ông luôn luôn hướng đến cộng đồng làng xóm thân thuộc và đông đảo với tinh thần cởi mở, hoà đồng.
Buồn vui, lo lắng, ghét giận, yêu thương, khen chê, trách móc, ít nhiều ông đều muốn chia sẻ, đối thoại giao lưu. Vậy mà, trong thơ chữ Hán, Nguyễn Khuyến dường như lại chỉ dành riêng cho những nỗi niềm của chính mình mà thôi. Hình ảnh một ông già xuề xoà giữa cộng đồng dân dã ở đây đã lùi lại phía sau, nhường chỗ cho một hình ảnh khác: một người trí thức ý thức rõ rệt về bản lĩnh và nhân cách, về trách nhiệm kẻ sĩ trước những xáo động dữ dội của thời cuộc. Đây chính là một dạng nhân vật đặc sắc và không kém quan trọng trong thơ Nguyễn Khuyến, có quan hệ mật thiết với con người tác giả, nhưng không hoàn toàn đồng nhất với tác giả. Có thể gọi đây la một nhân vật trữ tình, vẻ đẹp hướng nội làm cho nhân vật ây sống động lên, như là một người anh em sinh đôi với Nguyễn Khuyến; và cũng chính con người nghệ thuật này đã thống nhất anh đồ Nho, ông quan Tam nguyên và ông già Yên Đổ ẩn cư trong Nguyễn Khuyến lại làm một.
Bên dưới đây là những bài thơ hay nhất trong Tập Thơ Chữ Hán của nhà thơ Nguyễn Khuyến, một trong những nhà Thơ Việt Nam tiêu biểu. Để xem danh sách các bài thơ của Nguyển Khuyến, các bạn xem tại: Nguyễn Khuyến (Nguyễn Thắng).
Bài Muộn Kỳ 1
Bài Muộn Kỳ 1 (Nguyễn Khuyến) 排悶其一 南山遠遠曉雷鳴, 似向人間訴不平。 一出電光天有瞬, 纔過風信竹無聲。 盆間鼠祖嗔濃淡, 野外鳩夫妒雨晴。 持酒隔籬對鄰叟, 何妨嘖嘖話桑耕。 Bài Muộn Kỳ 1 Nam sơn viễn viễn hiểu lôi minh, Tự hướng nhân gian tố bất bình. Nhất xuất điện quang thiên hữu thuấn, Tài qua phong tín trúc vô thanh. Bồn gian thử tổ sân nùng đạm, Dã ngoại cưu phu đố vũ tình. Trì tửu cách ly đối lân tẩu, Hà phương sách ...
Bài Muộn Kỳ 2
Bài Muộn Kỳ 2 (Nguyễn Khuyến) 排悶其二 五十衰年白髮新, 不堪憂病且憂貧。 花軒月影知非客, 竹徑風聲疑有人。 一枕黃粱真亦夢, 千年去鶴我何身。 坐看即羨扇中老, 倚澍啣杯不計春。 Bài Muộn Kỳ 2 Ngũ thập suy niên bạch phát tân, Bất kham ưu bệnh thả ưu bần. Hoa hiên nguyệt ảnh tri phi khách, Trúc kính phong thanh nghi hữu nhân. Nhất chẩm hoàng lương chân diệc mộng, Thiên niên khứ hạc ngã hà thân. Toạ khan tức tiện phiến trung lão, Ỷ ...
Bắc Quy Lưu Giản Tại Kinh Chư Đồng Chí Kỳ 1
Bắc Quy Lưu Giản Tại Kinh Chư Đồng Chí Kỳ 1 (Nguyễn Khuyến) 北歸留柬在京諸同志其一 萬里秋風我獨行, 自憐浮世半飄零。 重來山水頭將白, 再怯波濤尾欲赬。 大抵昇沉無定局, 多因聚散見真情。 一樽強對同心飲, 明日山風海雨程。 Bắc Quy Lưu Giản Tại Kinh Chư Đồng Chí Kỳ 1 Vạn lý thu phong ngã độc hành, Tự liên phù thế bán phiêu linh. Trùng lai sơn thuỷ đầu tương bạch, Tái khiếp ba đào vĩ dục xanh. Đại để thăng trầm vô định cục, Đa nhân tụ tán ...
Bắc Quy Lưu Giản Tại Kinh Chư Đồng Chí Kỳ 2
Bắc Quy Lưu Giản Tại Kinh Chư Đồng Chí Kỳ 2 (Nguyễn Khuyến) 北歸留柬在京諸同志其二 夜靜風微秋正高, 世途輾轉客心勞。 無才詎可輕投筆, 有欲安能不恥袍。 文字窮時維病骨, 風塵來路見霜毛。 別君想道懷君處, 讀臥江邊聽海濤。 Bắc Quy Lưu Giản Tại Kinh Chư Đồng Chí Kỳ 2 Dạ tĩnh phong vi thu chính cao, Thế đồ triển chuyển khách tâm lao. Vô tài cự khả khinh đầu bút, Hữu dục an năng bất sỉ bào. Văn tự cùng thời duy bệnh cốt, Phong trần lai lộ ...
Bệnh Trung
Bệnh Trung (Nguyễn Khuyến) 病中 閒時吾自看今吾, 六十餘年一仗夫。 皮骨老來寒暑異, 衡茅病久性情孤。 那堪風雨心為轉, 曾睹江河勢漸趨。 歲月侵尋如昨夢, 醒時痕跡了然無。 Bệnh Trung Nhàn thời ngô tự khán kim ngô, Lục thập dư niên nhất trượng phu. Bì cốt lão lai hàn thử dị, Hành mao bệnh cửu tính tình cô. Na kham phong vũ tâm vi chuyển, Tằng đổ giang hà thế tiệm xu. Tuế nguyệt xâm tầm như tạc mộng, Tỉnh thời ngân tích liễu nhiên ...
Bố Vệ Kiều Hoài Cổ
Bố Vệ Kiều Hoài Cổ (Nguyễn Khuyến) 布衛橋懷古 此鄉水石林泉地, 前代衣冠禮樂廷。 疃町無人麋鹿臥, 原田有雨黍苗青。 霸王興廢等閒事, 今古往來人世情。 惆悵橋頭頻渺望, 雲煙樹際一禽聲。 Bố Vệ Kiều Hoài Cổ Thử hương thuỷ thạch lâm tuyền địa, Tiền đại y quan lễ nhạc đình. Đồng đính vô nhân mi lộc ngoạ, Nguyên điền hữu vũ thử miêu thanh. Bá vương hưng phế đẳng nhàn sự, Kim cổ vãng lai nhân thế tình. Trù trướng kiều đầu tần diểu ...
Bùi Viên Biệt Thự Hỉ Thành
Bùi Viên Biệt Thự Hỉ Thành (Nguyễn Khuyến) 裴園別墅喜成 我邑裴園處, 我先之所廬, 我先考舘門乃移居, 至今四十年, 我再營別墅。 土一高又是裴園處, 人以舊宅建棟梁。 規制仍存, 雖非舊宅址, 猶是舊裴園。 園畔有修竹猗猗, 一何綠綠。 有時來清風, 縈紆入我屋。 園外有芳池湜湜, 一何清清。 有時上明月, 微光搖我楹。 小鳥巢一枝, 流波為舊浦。 遐想百世上, 神彩自如故。 Bùi Viên Biệt Thự Hỉ Thành Ngã ấp Bùi viên xứ, Ngã tiên chi sở lư, Ngã tiên khảo quán môn nãi di cư, Chí kim tứ thập niên, Ngã tái doanh ...
Bùi Viên Cựu Trạch Ca
Bùi Viên Cựu Trạch Ca (Nguyễn Khuyến) 裴園舊宅歌【裴園歌】 裴園吾舊宅, 四十年今日賦歸來。 松松菊菊梅梅, 飄然有丘壑林泉之逸趣。 彭澤素琴吟舊句, 溫公尊酒樂餘春。 東風回首淚沾巾, 渺茫際滄海桑田經幾度。 君莫嘆魯侯之不過, 鬅鬙白髮復何為? 歸去來兮胡不歸! Bùi Viên Cựu Trạch Ca Bùi Viên ngô cựu trạch, Tứ thập niên kim nhật phú quy lai. Tùng tùng, cúc cúc, mai mai, Phiêu nhiên hữu khâu, hác, lâm, tuyền chi dật thú. Bành Trạch tế cầm ngâm cựu cú, Ôn công tôn tửu ...
Bùi Viên Đối Ẩm Trích Cú Ca
Bùi Viên Đối Ẩm Trích Cú Ca (Nguyễn Khuyến) 裴園對飲摘句哥【裴園對飲哥;醉翁歌】 醉翁之意不在酒, 而在乎山水之間。 山漠漠水潺潺, 吾與子之所共適。 古來聖賢皆寂寞, 惟有飲者留其名。 所以終日醉頹然臥前楹, 周伯仁渡江三日醒不為少。 莫叫莫叫, 何似當初莫笑。 酒酣拔劍斫地歌莫哀, 勸君更盡一杯。 Bùi Viên Đối Ẩm Trích Cú Ca Tuý Ông chi ý bất tại tửu, Nhi tại hồ sơn thuỷ chi gian. Sơn mịch mịch thuỷ sàn sàn, Ngô dữ tử chi sở cộng thích. Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch, Duy hữu ẩm ...
Ca Tịch
Ca Tịch (Nguyễn Khuyến) 歌夕 清吟一曲幾回聞, 半入江流半入雲。 去晉已應憐靜節, 出胡誰復憶昭君。 玉關折柳難為調, 幽徑栽蘭知自芬。 嘆息佳人多不遇, 近燈對酌具慇勤。 Ca Tịch Thanh ngâm nhất khúc kỷ hồi văn, Bán nhập giang lưu, bán nhập vân. Khứ Tấn dĩ ưng liên Tĩnh Tiết, Xuất Hồ thuỳ phục ức Chiêu Quân. Ngọc Quan chiết liễu nan vi điệu, U kính tài lan tri tự phân. Thán tức giai nhân đa bất ngộ, Cận đăng đối chước cụ ân ...
Cảm Sự
Cảm Sự (Nguyễn Khuyến) 感事 風蔽塵污何處來, 日光駒影遞相催。 煙飛江上舟如電, 石陸山腰礮似雷。 世有詩書何所用, 天生水火各為財。 讀窮五代瀛環記, 始信寒泉有劫灰。 Cảm Sự Phong tế trần ô hà xứ lai, Nhật quang câu ảnh đệ tương thôi. Yên phi giang thượng chu như điện, Thạch lục sơn yêu pháo tự lôi. Thế hữu thi thư hà sở dụng, Thiên sinh thuỷ hoả các vi tài. Độc cùng ngũ đại doanh hoàn ký, Thuỷ tín hàn tuyền hữu kiếp hôi. Dịch ...
Bình Luận Mới Nhất