Tiểu Hàn (Nguyễn Khuyến) 小寒 雨燠寒暘不可期， 盈虛消息孰先知。 骨冰耳笛我疑我， 巷笠田簑誰問誰。 徬砌小梅開口笑， 定巢新燕隔簾窺。 昔人亦有如余者， 劇醉狂歌也未癡。 Tiểu Hàn Vũ úc hàn dương bất khả kỳ, Doanh hư tiêu tức thục tiên tri. Cốt băng nhĩ địch ngã nghi ngã, Hạng lạp điền thoa thuỳ vấn thuỳ. Bạng thế tiểu mai khai khẩu tiếu, Định sào tân yến cách liêm khuy. Tích nhân diệc hữu như dư giả, Kịch tuý cuồng ca dã vị ...
Tập Thơ Chữ Hán - Nguyễn Khuyến
Nguyễn Khuyến sáng tác bằng cả chữ Hán và chữ Nôm, nhưng số lượng tác phẩm Nôm chỉ chiếm một phần, ba phần còn lại được viết bằng chữ Hán. Tuy nhiên, lâu nay trong đời sống văn học, cụ Tam nguyên Yển Đổ nổi tiếng chủ yếu bằng thơ Nôm. Quả thật thơ Nôm Nguyễn Khuyến về thiên nhiên, phong cảnh là những vần thơ kiệt xuất. Có điều dường như trong thơ Nôm, Nguyễn Khuyến chỉ thấp thoáng “ngụ” tình ở những bức tranh phong cảnh đó. Phần còn lại, ông luôn luôn hướng đến cộng đồng làng xóm thân thuộc và đông đảo với tinh thần cởi mở, hoà đồng.
Buồn vui, lo lắng, ghét giận, yêu thương, khen chê, trách móc, ít nhiều ông đều muốn chia sẻ, đối thoại giao lưu. Vậy mà, trong thơ chữ Hán, Nguyễn Khuyến dường như lại chỉ dành riêng cho những nỗi niềm của chính mình mà thôi. Hình ảnh một ông già xuề xoà giữa cộng đồng dân dã ở đây đã lùi lại phía sau, nhường chỗ cho một hình ảnh khác: một người trí thức ý thức rõ rệt về bản lĩnh và nhân cách, về trách nhiệm kẻ sĩ trước những xáo động dữ dội của thời cuộc. Đây chính là một dạng nhân vật đặc sắc và không kém quan trọng trong thơ Nguyễn Khuyến, có quan hệ mật thiết với con người tác giả, nhưng không hoàn toàn đồng nhất với tác giả. Có thể gọi đây la một nhân vật trữ tình, vẻ đẹp hướng nội làm cho nhân vật ây sống động lên, như là một người anh em sinh đôi với Nguyễn Khuyến; và cũng chính con người nghệ thuật này đã thống nhất anh đồ Nho, ông quan Tam nguyên và ông già Yên Đổ ẩn cư trong Nguyễn Khuyến lại làm một.
Bên dưới đây là những bài thơ hay nhất trong Tập Thơ Chữ Hán của nhà thơ Nguyễn Khuyến, một trong những nhà Thơ Việt Nam tiêu biểu. Để xem danh sách các bài thơ của Nguyển Khuyến, các bạn xem tại: Nguyễn Khuyến (Nguyễn Thắng).
Tiểu Thán
Tiểu Thán (Nguyễn Khuyến) 小嘆 歷閱風霜半白頭， 一官幸得老而休。 世途今又多坷坎， 利局難能寡怨尤。 為我拂鬚終有隙， 拭人唾面昔曾憂。 百杯亦為忘情者， 莫怪門前舐犢牛。 Tiểu Thán Lịch duyệt phong sương bán bạch đầu, Nhất quan hạnh đắc lão nhi hưu. Thế đồ kim hựu đa khả khảm, Lợi cục nan năng quả oán vưu. Vị ngã phất tu chung hữu khích, Thức nhân thoá diện tích tằng ưu. Bách bôi diệc vị vong tình giả, Mạc quái môn tiền thỉ độc ...
Tiểu Viên Kỳ 1
Tiểu Viên Kỳ 1 (Nguyễn Khuyến) 小園其一 何處勳風入草堂， 東窗睡覺夢魂涼。 蘭叢葉戰香歸袖， 茶碗光搖影上樑。 繞砌蟾爭擎粒蟻， 隔枝雀伺捕蟬螂。 小園亦有無窮趣， 憑几沉吟獨自量。 Tiểu Viên Kỳ 1 Hà xứ huân phong nhập thảo đường, Đông song thuỵ giác mộng hồn lương. Lan tùng diệp chiến hương quy tụ, Trà uyển quang dao ảnh thướng lương. Nhiễu thế thiềm tranh kình lạp nghĩ, Cách chi tước tứ bộ thiền lang. Tiểu viên diệc hữu vô cùng ...
Tiểu Viên Kỳ 2
Tiểu Viên Kỳ 2 (Nguyễn Khuyến) 小園其二 榔樹參差竹影斜， 園前相對眼中花。 圖書登閣新聞少， 兒婦聯墻俗話多。 得雨擎枝難縱葉， 坐風淺水不成波。 近來抱甕焦勞甚， 搔首西風乃爾何。 Tiểu Viên Kỳ 2 Lang thụ sâm si trúc ảnh tà, Viên tiền tương đối nhãn trung hoa. Đồ thư đăng các tân văn thiểu, Nhi phụ liên tường tục thoại đa. Đắc vũ kình chi nan túng diệp, Toạ phong thiển thuỷ bất thành ba. Cận lai bão úng tiều lao thậm, Tao thủ tây ...
Trạm Phu
Trạm Phu (Nguyễn Khuyến) 站夫 暮去朝還未息肩， 輞夫情況絕堪憐。 不知乘輞中人者， 一走風塵二十年。 Trạm Phu Mộ khứ triêu hoàn vị tức kiên, Võng phu tình huống tuyệt kham liên. Bất tri thừa võng trung nhân giả, Nhất tẩu phong trần nhị thập niên. Dịch nghĩa Chiều đi, sớm về không hề nghỉ vai, Tình cảnh anh phu cáng thực đáng ái ngại. Có biết đâu chính người ngồi trong cáng, Cũng long đong trong gió ...
Trùng Dương Bất Vũ
Trùng Dương Bất Vũ (Nguyễn Khuyến) 重陽不雨 重陽不雨為咨嗟， 瑟瑟西風奈爾何。 有客送來黃菊酒， 無人開得杜鵑花。 半山倒影頻移檻， 萬里冥鴻未定家。 病眼兼之塵擾甚， 閉門不出亦酣歌。 Trùng Dương Bất Vũ Trùng dương bất vũ vị tư ta, Sắt sắt tây phong nại nhĩ hà. Hữu khách tống lai hoàng cúc tửu, Vô nhân khai đắc đỗ quyên hoa. Bán sơn đảo ảnh tần di hạm, Vạn lý minh hồng vị định gia. Bệnh nhãn kiêm chi trần nhiễu thậm, Bế môn bất ...
Trung Thu Tiền Nhất Nhật Dữ Huyện Doãn Dương Dân Nam Bang Vũ Quân Chu Trung Xướng Ca
Trung Thu Tiền Nhất Nhật Dữ Huyện Doãn Dương Dân Nam Bang Vũ Quân Chu Trung Xướng Ca (Nguyễn Khuyến) 中秋前一日與縣尹楊君南幫武君舟中唱歌 入夜煙波未十分， 孤舟蕩漾一風薰。 半空篙櫓侵江月， 滿坐琴歌遏白雲。 劇興未應愁此老， 幽懷聊為慰諸君。 近來只欲南窗臥， 瀟瑟胡笳不忍聞。 Trung Thu Tiền Nhất Nhật Dữ Huyện Doãn Dương Dân Nam Bang Vũ Quân Chu Trung Xướng Ca Nhập dạ yên ba vị thập phân, Cô chu đãng dạng nhất phong huân. Bán không cao lỗ xâm giang ...
Trung Thu Vô Nguyệt, Tam Nhật Hậu Hốt Nhiên Tình, Cảm Tác
Trung Thu Vô Nguyệt, Tam Nhật Hậu Hốt Nhiên Tình, Cảm Tác (Nguyễn Khuyến) 中秋無月三日後忽然晴感作 平野已無山水遊， 兼之瑟瑟西風愁。 不知何處隱明月， 乃使此翁搔白頭。 唾罵文章成變雅， 蕭條景色入聲秋。 忽然晚見陰雲散， 竹影橫竿一小舟。 Trung Thu Vô Nguyệt, Tam Nhật Hậu Hốt Nhiên Tình, Cảm Tác Bình dã dĩ vô sơn thuỷ du, Kiêm chi sắt sắt tây phong sầu. Bất tri hà xứ ẩn minh nguyệt, Nãi sử thử ông tao bạch đầu. Thoá mạ văn chương thành biến ...
Trừ Tịch Kỳ 1
Trừ Tịch Kỳ 1 (Nguyễn Khuyến) 除夕其一 嫩柳癯梅色慙鮮， 光陰從此入新天。 覓巢舊燕思貧主， 破雪新晴露一邊。 蔣詡但知皇漢臘， 陶潛猶記義熙年。 頹然一醉元宵及， 起換衣裳伴水仙。 Trừ Tịch Kỳ 1 Nộn liễu cồ mai sắc tiệm tiên, Quang âm tòng thử nhập tân thiên. Mịch sào cựu yến tư bần chủ, Phá tuyết tân tình lộ nhất biên. Tưởng Hủ đãn tri Hoàng Hán lạp, Đào Tiềm do ký Nghĩa Hy niên. Đồi nhiên nhất tuý nguyên tiêu cập, Khởi hoán y ...
Trừ Tịch Kỳ 2
Trừ Tịch Kỳ 2 (Nguyễn Khuyến) 除夕其二 除卻今宵是新歲， 遂成五十五年翁。 不知頭上幾莖白， 祇有年來雙眼紅。 人欲尋春明日見， 貧惟此夕百憂空。 沉吟坐對寒燈酌， 一句連年興未窮。 Trừ Tịch Kỳ 2 Trừ khước kim tiêu thị tân tuế, Toại thành ngũ thập ngũ niên ông. Bất tri đầu thượng kỷ hành bạch, Chỉ hữu niên lai song nhãn hồng. Nhân dục tầm xuân minh nhật kiến, Bần duy thử tịch bách ưu không. Trầm ngâm toạ đối hàn đăng chước, Nhất cú ...
Trừ Tịch Kỳ 3
Trừ Tịch Kỳ 3 (Nguyễn Khuyến) 除夕其三 坐待明朝萬觳風， 小園添得幾枝紅。 新巢燕子棲初定， 淨院鐘聲響未窮。 老不如花雙鬢改， 事惟有酒百憂空。 昇堂拜慶新年事， 矍鑠人人祝是翁。 Trừ Tịch Kỳ 3 Toạ đãi minh triêu vạn hộc phong, Tiểu viên thiêm đắc kỷ chi hồng. Tân sào yến tử thê sơ định, Tịnh viện chung thanh hưởng vị cùng. Lão bất như hoa song mấn cải, Sự duy hữu tửu bách ưu không. Thăng đường bái khánh tân niên sự, Quắc thước ...
Trừ Tịch Kỳ 4
Trừ Tịch Kỳ 4 (Nguyễn Khuyến) 除夕其四 書齊不寐獨沉吟， 滴滴銅龍夜轉深。 遠近競推除夕鼓， 寒喧誰記昔年心。 盧陵悶甚憐蟲響， 林仲閒多學暗。 坐待明朝是元旦， 改觀萬像一橫襟。 Trừ Tịch Kỳ 4 Thư trai bất mị độc trầm ngâm, Trích trích đồng long dạ chuyển thâm. Viễn cận cạnh thôi trừ tịch cổ, Hàn huyên thuỳ ký tích niên tâm. Lư Lăng muộn thậm liên trùng hưởng, Lâm Trọng nhàn đa học khấu âm. Toạ đãi minh triêu thị nguyên đán, Cải ...
Bình Luận Mới Nhất