Nhân Tặng Nhục

Nhân Tặng Nhục (Nguyễn Khuyến)

人贈肉
墳間人饜足，
歸來贈余肉。
贈余非畏余，
憐余獨曠腹。
徘徊為數辭，
持之掩面哭。
適此亂離逢，
兼之窮餓促。
子意一何慇，
余心原不欲。
公西衣輕裘，
庾釜且請粟。
范蠡乘輕舟，
牛羊且大畜。
彭澤方辭歸，
且栽三徑菊。
樂天方謫居，
且搆三間屋。
嘆余病而貧，
風塵太碌碌。
老矣無能為，
何以服不穀。
不食令人饑，
食之令人辱。
不食令人疲，
食之令人俗。
感子非王孫，
知我有鮑叔。
取之何傷廉，
無容適他族。
忽忽談相忘，
清風動孤竹。

Nhân Tặng Nhục

Phần gian nhân yếm túc,
Quy lai tặng dư nhục.
Tặng dư phi uý dư,
Liên dư độc khoáng phúc.
Bồi hồi vi sổ từ,
Trì chi yểm diện khốc.
Thích thử loạn ly phùng,
Kiêm chi cùng ngã xúc.
Tử ý nhất hà ân,
Dư tâm nguyên bất dục.
Công Tây y khinh cừu,
Dữu phủ thả thỉnh túc.
Phạm Lãi thừa khinh chu,
Ngưu dương thả đại súc.
Bành Trạch phương từ quy,
Thả tài tam kính cúc.
Lạc Thiên phương trích cư,
Thả cấu tam gian ốc.
Thán dư bệnh nhi bần,
Phong trần thái lục lục.
Lão hĩ vô năng vi,
Hà dĩ phục bất cốc.
Bất thực linh nhân cơ,
Thực chi linh nhân nhục.
Bất thực linh nhân bì,
Thực chi linh nhân tục.
Cảm tử phi Vương Tôn,
Tri ngã hữu Bão Thúc.
Thủ chi hà thương liêm,
Vô dung thích tha tộc.
Hốt hốt đàm tương vong,
Thanh phong động cô trúc.

Dịch nghĩa

Trong đám tế mộ ai nấy đều no nê,
Có người khi về, mang thịt tặng ta.
Tặng ta không phải vì sợ ta,
Mà là thương ta đói bụng.
Ta ngậm ngùi, nói được vài lời,
Cầm lấy miếng thịt, che mặt mà khóc.
Gặp lúc loạn ly như thế này,
Lại thêm sự đói kém bức bách.
Ý người rất ân cần,
Lòng ta không phải là không muốn.
Công Tây mặc áo cừu nhẹ,
Cũng còn phải xin từng hũ, từng chõ thóc.
Phạm Lãi rong thuyền chơi,
Cũng còn nuôi từng đàn trâu dê.
Bành Trạch khi từ quan về,
Cũng còn trồng ba luống cúc.
Lạc Thiên khi bị trích đi nơi xa,
Cũng phải làm ba gian nhà.
Than ôi! Ta đau ốm, nghèo túng,
Gặp lúc phong trần lại càng ươn hèn hơn ai!
Tuổi già không làm được việc gì,
Lấy gì mà chi dùng khi không có bổng lộc?
Không ăn thì người bị đói,
Ăn vào thì người bị nhục!
Không ăn thì người bị gầy,
Ăn vào thì ra con người tục!
Cảm lòng người, ta không được như Vương Tôn,
Biết ta, đời còn có Bão Thúc.
Ta nhận đây, tưởng cũng chẳng hại gì,
Lại không phải đi kêu nài cửa khác.
Chuyện trò chốc lát, hai bên cùng chợt quên đi,
Gió mát làm rung động cây trúc đứng một mình.

Rút từ Quế Sơn Tam nguyên thi tập (A.3160), Quế Sơn thi tập (A.469).

Nguồn:

1. Nguyễn Huệ Chi, Thi hào Nguyễn Khuyến: đời và thơ, NXB Giáo dục, 1994

2. Trần Văn Nhĩ, Tuyển tập thơ chữ Hán Nguyễn Khuyến, NXB Văn nghệ, 2005

Bản dịch của Đỗ Ngọc Toại

Đám kia ăn uống no nê,
Có người đem miếng thịt về tặng ta.
Tặng ta đâu sợ ta mà,
Thương ta cái bụng thường là rỗng không.
Ngậm ngùi khôn ngỏ nỗi lòng,
Tay cầm, mặt cúi, ròng ròng lệ rơi.
Gặp khi loạn lạc tơi bời,
Lại thêm đói kém cho người khó khăn
Ơn người có ý ân cần,
Lòng ta đâu phải ngại ngần dịp may.
Tử Hoa ngựa béo cừu dày.
Cũng còn xin thóc hũ đầy hũ vơi.
Đào Chu thuyền lái rong chơi,
Trâu dê cũng vẫn chăn nuôi đầy đàn,
Uyên Minh khi mới làm quan,
Cũng ba luống cúc trồng bên cạnh nhà.
Lạc Thiên bị trích phương xa,
Cũng còn giùm được ngôi nhà vài gian.
Thương ta đau ốm, nghèo nàn,
Phong trần lại quá ươn hèn hơn ai.
Tuổi già, mình chẳng có tài,
Lấy gì chống đỡ những ngày gieo neo?
Không ăn, cái bụng đói meo,
Ăn vào, cái nhục mang theo bên người.
Không ăn, mình phải còm còi,
Ăn vào, mang tiếng con người bê tha.
Biết ta còn có Thúc Nha
Cảm người, đâu được như là Vương Tôn?
Âu đành nhận lấy còn hơn,
Kẻo đi cửa khác van lơn cũng rầy.
Chuyện trò chốc lát cùng khuây,
Gió thanh đâu bỗng rung cây trúc già.

Bản dịch của Trương Việt Linh

Đám kia, người ăn no
Trở về tặng ta thịt
Đâu phải sợ gì ta
Thương vì bụng meo mốc
Bùi ngùi khó tả lời
Tay cầm mặt cúi khóc
Đã gặp buổi loạn ly
Lại thêm thời đói khát
Ơn người ý ân cần
Lòng ta đâu có thích
Tử Hoa áo cừu dày
Có khi lưng hũ thóc
Phạm Lãi dong thuyền chơi
Trâu dê cũng nuôi chật
Bành Trạch mới làm quan
Trồng ngay ba luống cúc
Lạc Thiên bị trích xa
Cũng có nhà đôi nóc
Thương ta bệnh lại nghèo
Gió mưa thêm lục đục
Tuổi già vốn chẳng tài
Lấy gì qua cơ cực
Không ăn bụng đói meo
Ăn vào thân thêm nhục
Không ăn thì phải rồm
Ăn vào mang tiếng tục
Cảm người há Vương Tôn
Biết ta đâu Bảo Thúc
Nhận lấy cũng là hơn
Khỏi sang xin xóm khác
Chuyện vãn chốc cho khuây
Gió thanh rung khóm trúc

Bản dịch của Huệ Chi

Nhà đám gặp bữa no,
Mang thịt về đem cho.
Chẳng phải vì nể sợ,
Chỉ thương ta bụng xo.
Bùi ngùi lời khó thốt,
Nhận thịt che mắt ướt.
Gặp phải thời loạn ly,
Thêm nỗi mùa thất bát.
Ý bác thật ân cần,
Lòng ta há phân vân.
Công Tây mặc áo cừu,
Còn xin hũ thóc ăn.
Phạm Lãi cưỡi thuyền nhẹ,
Dê bò thả sức chăn.
Uyên Minh vừa về ẩn,
Ba luống cúc chuyên cần.
Lạc Thiên mới bị đày,
Ba gian nhà náu thân.
Nghèo, bệnh ta gặp lúc,
Phong trần đến cay cực.
Già rồi làm dược gì,
Không lương lấy chi thực?
Không ăn bụng dày vò,
Ăn vào người bị nhục.
Không ăn xác ốm o,
Ăn vào người hoá tục.
Hàn Tín, chẳng phải ta,
Lòng bác, chính Thúc Nha.
Thanh liêm gì chút thịt,
Còn hơn xin ai mà!
Đàm đạo bỗng quên khuấy
Gió mát động trúc già.

Bản dịch của Lương Trọng Nhàn

Đám tế mộ ai nấy đều no,
Sai người mang thịt đến ta cho.
Tặng không phải vì ta mà sợ,
Mà thương ta bụng đói họ lo.
Ngậm ngùi, ta nói được vài lời,
Cầm miếng thịt, ta che mặt khóc.
Lúc loạn ly cực nhọc như thế này,
Lại thêm sự đói kém đêm ngày.
Lòng ta đâu phải là không muốn.
Mọi người thái độ rất ân cần,
Áo cừu nhẹ mặc Công Tây,
Cũng xin từng hũ, thóc rày từng nơi.
Phạm Lãi dong thuyền rong chơi,
Cũng còn phải nuôi bao đời trâu dê.
Bành Trạch khi từ quan về,
Cũng còn trồng cúc ba bề luống rau.
Lạc Thiên trích nơi xa sâu,
ba gian nhà sửa về sau để dùng.
Than ôi! ta ốm, túng cùng,
Phong trần gặp lúc ươn hèn hơn ai!
Tuổi già làm được gì đâu,
Bổng lộc không có làm sao chi dùng?
Không ăn thì người đói,
Ăn vào thì bị nhục!
Không ăn thì người gầy,
Ăn vào ra người tục!
Cảm lòng người, chẳng như Vương Tôn,
Biết ta, đời còn có Bão Thúc.
Nhận đây, tưởng chẳng hại gì,
Kêu nài cửa khác phải đi nhọc nhằn.
Hai bên cùng chợt quên đi,
Gió mát rung động trúc quỳ trước sân.

Bài thơ hay các bạn vừa xem là bài “Nhân Tặng Nhục” của tác giả Nguyễn Khuyến. Bài thơ thuộc Tập Thơ Chữ Hán – Nguyễn Khuyến, danh mục thơ Nguyễn Khuyến (Nguyễn Thắng) một trong những Nhà Thơ Việt Nam Vĩ Đại Và Tiêu Biểu. Hãy cùng đọc và thưởng thức nhiều tác phẩm thơ ca khác, có rất nhiều bài thơ hay đang chờ các bạn!

Các Bạn Đang Xem Bài Viết Bài Thơ: “Nhân Tặng Nhục” (Nguyễn Khuyến) Tập Thơ Chữ Hán Của Tác Giả Nguyễn Khuyến Trong Tập Thơ Chữ Hán Tại Blog ChieuTa.Com. Truy Cập Blog Thường Xuyên Để Xem Nhiều Bài Viết Mới Hàng Ngày Nhé!